«ΝΤΕ ΣΑΝΤ. ΣΤΗ ΖΥΣΤΙΝ» του Cezaris Graužinis

ΘΕΑΤΡΟ ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΒΑΛΑΚΟΥ
 
«ΝΤΕ ΣΑΝΤ. ΣΤΗ ΖΥΣΤΙΝ»
του Cezaris Graužinis
 
Σάββατο 2 και Κυριακή 3 Απριλίου στις 21.00
 
«Ντε Σαντ. Στη Ζυστίν». Ο καυστικός μονόλογος του Τσέζαρις Γκραουζίνις με τη Μάρω Παπαδοπούλου σε παραγωγή της ARTRACK PRODUCTIONS, αφού απέσπασε εξαιρετικές κριτικές σε Ελλάδα και Λιθουανία τα τελευταία 5 χρόνια, φιλοξενείται από το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας στo Θέατρο Αντιγόνη Βαλάκου για δυο παραστάσεις, το Σάββατο 2 και την Κυριακή 3 Απριλίου 2016, στις 21.00.
 
Λίγα λόγια για το έργο:
Το «ΝΤΕ ΣΑΝΤ. ΣΤΗ ΖΥΣΤΙΝ» γράφτηκε το 2010 από τον Τσέζαρις Γκραουζίνις. Πρόκειται για έναν κωμικό μονόλογο βασισμένο σε μοτίβα από το «La Nouvelle Justine» καθώς και σε αποσπάσματα από τα πιο γνωστά κείμενα του Μαρκήσιου Ντε Σάντ.
To «La Nouvelle Justine»  είναι ένα από τα πρώτα έργα του Ντε Σαντ και παρακολουθεί τη ζωή της Ζυστίν, μιας δωδεκάχρονης παρθένας, άπορης και κατατρεγμένης. Στην αναζήτησή της για εργασία και καταφύγιο, η Ζυστίν πέφτει συνεχώς στα χέρια διεστραμμένων και αγυρτών, απ’ όλες τις κοινωνικές τάξεις και τα αξιώματα, οι οποίοι  προσπαθούν να την διαφθείρουν. Μεταξύ αυτών και η έκφυλη, ακραία Μαντάμ Ντελμόνζ η οποία προσκαλεί τη Ζυστίν να την ακολουθήσει στο δικό της φιλοσοφικό και ηθικό δρόμο ζωής και επιβίωσης.
Η Μαντάμ Ντελμόνζ γίνεται το κυρίαρχο πρόσωπο στο μονόλογο «Ντε Σαντ. Στη Ζυστίν».
Όσο για την αθώα, παρθένα Ζυστίν, που δανείζει το όνομα της στο έργο, εμφανίζεται «μαγικά» καθώς ανοίγει η αυλαία…
 
Σημείωμα Σκηνοθέτη
Ο Ντε Σαντ συχνά θεωρείται πορνογράφος ή απλώς ένας καταγραφέας σεξουαλικών διαστροφών. Δεν παύει όμως να είναι  και ένας οραματιστής, ένας ονειροπόλος, που δημιούργησε στα έργα του ένα μοναδικό φιλοσοφικό σύστημα, ένα ουτοπικό σύμπαν, το οποίο είναι δύσκολο να  αποδεχτεί κανείς, αλλά αδύνατο να αγνοήσει. Ένας ερμητικός κόσμος αναδύεται στα κείμενα του Ντε Σαντ, ένας κόσμος  θεατρικός, παράξενος, με ισχυρούς κανόνες και λογική. Περιέργως ο σύγχρονος, πραγματικός κόσμος, μοιάζει όλο και περισσότερο με το τρελό όραμα, αυτού του μοναχικού έγκλειστου ανθρώπου. Η νέα τάξη πραγμάτων, αναδεικνύει τον «εγωισμό» σε αρετή, ενώ οι ανθρωπιστικές αξίες και παραδόσεις αντιμετωπίζονται ως κάτι μπανάλ και παλιομοδίτικο. Μέσα από τα γραπτά του Ντε Σαντ μπορούμε ίσως να φανταστούμε μέχρι που μπορεί να μας οδηγήσει αυτή η εγωιστική ελευθεριότητα. Τελικά η ηθική και η ιδεολογία του νεοφιλελεύθερου σύγχρονου κόσμου, θυμίζει την παράδοξη φιλοσοφία του Μαρκήσιου Ντε Σαντ, και μας  προκαλεί να τον ανακαλύψουμε ξανά | Cezaris Graužinis
 
Η ιστορία της παράστασης
Το έργο παρουσιάστηκε πρώτη φορά στην Αθήνα το 2010 στο ΘΕΑΤΡΟ ΕΞΑΡΧΕΙΩΝ και συνέχισε την διαδρομή του το 2011 στο ΘΕΑΤΡΟ ΦΟΥΡΝΟΣ. Ύστερα συμμετείχε στο Διεθνές Φεστιβάλ Μονολόγων «Monobaltija» στο Kάουνας στη Λιθουανία το 2012, όπου έλαβε διθυραμβικές κριτικές από τον τύπο. Φιλοξενήθηκε στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας το Νοέμβριο του 2013, στο Θέατρο ΑΥΛΑΙΑ στη Θεσσαλονίκη τον Απρίλιο του 2014 και επέστρεψε στην Αθήνα το Φθινόπωρο του 2015 στο Από Μηχανής Θέατρο.
 
Κείμενο– σκηνοθεσία – σκηνικό – φωτισμοί: Τσέζαρις Γκραουζίνις
Κοστούμι – Styling: Βίλμα Γκαλτσκάιτε
Ηχητικό περιβάλλον βασισμένο στην άρια Κάστα Ντίβα: Μαρτύνας Μπιαλομπζέσκις
Μετάφραση από τα Ρώσικα: Αλεξάνδρα Ιωαννίδου
Αφίσα: Μαίρη Τσαγκάρη
Φωτογραφίες: Γιώργος Θεοχάρης
 
Ερμηνεύει η Μάρω Παπαδοπούλου.
 
Πληροφορίες:
 
Τοποθεσία: Θέατρο Αντιγόνη Βαλάκου
Ημερομηνίες: Σάββατο 2 και Κυριακή 3 Απριλίου στις 21.00
 
Τιμές εισιτηρίων: 12 € κανονικό και 8 € μειωμένο
 
Διάρκεια: 70 λεπτά
 
Η προπώληση των εισιτηρίων, στο Κέντρο Πληροφόρησης Επισκεπτών Δήμου Καβάλας (πρ. ΕΟΤ) στην κεντρική πλατεία Καβάλας (τηλ. ταμείου 2510 620 566), θα ξεκινήσει την Πέμπτη 31 Μαρτίου, 11.00 – 14.00 και 18.00 – 20.00.
 
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να καλείτε στα τηλέφωνα του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας 2510. 220876 – 7 ώρες γραφείου.
 
ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας
 

Κριτικές
Γρηγόρης Ιωαννίδης ~ Ελευθεροτυπία 15/05/2010
Ακολουθώντας τον κολασμένο άγιο των γαλλικών γραμμάτων, ο Λιθουανός σκηνοθέτης Τσεζάρις Γκραουζίνις επιχειρεί να στήσει μια «ιδιωτική» παράσταση. Όπως οφείλει, δίνει στην πρότασή του εκλεκτικιστική χροιά, την κάνει να στέκει αμφίρροπη ανάμεσα στην ακολασία και τη θριαμβευτική νίκη της ηδονής πάνω στα ηθικολογικά προσχήματα. […] Ο Γκραουζίνις (που έχει επίσης επιμεληθεί τα σκηνικά και τους φωτισμούς) στήνει τη διασκευή του μετωπικά, απέναντι στο κοινό, προσδίδοντας στην πρόκληση φαντασμαγορία λόγου και ύφους. Ο μονόλογος αποτελεί μέρος του γενικότερου αντιδραστικού επιχειρήματος του Ντε Σαντ, που θέλει οι κακοί στο τέλος να επικρατούν και οι ενάρετοι να τίθενται στο περιθώριο. Η απόπειρα της Μαντάμ Ντελμόνζ να απαντήσει σε όλα τα διλήμματα της παρθένας Ζυστίν θα μπορούσε να ιδωθεί ίσως σαν σοφιστικό αγώνισμα […] Ο ίδιος ο Γκραουζίνις ονομάζει τον μονόλογο του «κωμικό», για να κατανοήσουμε όμως το κωμικό αυτό ύφος πρέπει να συνυπολογίσουμε το δεύτερο σιωπηλό πρόσωπο της Ζυστίν. Από τη μια λοιπόν ένας χείμαρρος λόγου και από την άλλη η πόζα της στιλιζαρισμένης αθωότητας. Αν είναι κωμικός ο μονόλογος του Γκραουζίνις, δεν οφείλεται αυτό μόνο στην γκροτέσκα έκφυλη Μαντάμ. Οφείλεται και στην άφωνη και άμοιρη Ζυστίν. Τη διαβολική Ντελμόνζ, που ταρακουνά τις αξίες και ρίχνει τη φαντασία μας στη φωτιά, υποδύεται η Μάρω Παπαδοπούλου. Φορώντας το υπέροχο κοστούμι τής Βίλμα Γκαλτσκάιτε ηθοποιός δίνει ένα ρεσιτάλ ακροβασίας στα όρια του φασματικού. Η Μαντάμ Ντελμόνζ ανήκει στο χώρο της ουτοπίας, είναι φορέας μιας γλώσσας τόσο έντεχνης που εκτοξεύει το περιεχόμενό της στο όνειρο. Γι’ αυτό η μετάφραση από τα ρωσικά της Αλεξάνδρας Ιωαννίδου αποτελεί την ίδια στιγμή πυλώνα της σκηνοθεσίας και μέρος της ερμηνείας της.
 
Γιώργος Σαρηγιάννης ~ Τα Νέα 20/05/2010  
Δεν είναι κι εύκολο να κάνεις Σαντ στο θέατρο. Εως και ακατόρθωτο. Τι να πράξεις; Να αποδυναµώσεις τα κείµενά του για να µη σοκάρεις; Και όµως! Ο Τσέζαρις Γκραουζίνις τα κατάφερε. Με βάση την «Καινούργια Ζυστίν» µοντάρισε ένα µονόλογο της Μαντάµ Ντελµόνζ, της διεφθαρµένης αριστοκράτισσας, που συναντά τη Ζυστίν και προσπαθεί να την εισαγάγει στον κύκλο της διαφθοράς συνδέοντας έµµεσα τον 18ο αιώνα και τις «αξίες» της γαλλικής αριστοκρατίας µε τη σηµερινή νεοφιλελεύθερη ιδεολογία. Χωρίς τίποτα να εκβιάζει. Με τον τρόπο µε τον οποίο ανέβασε το έργο, ως λεπτά κωµικό κείµενο που στο τέλος σκοτεινιάζει, διατήρησε τις πολύ δύσκολες και λεπτές ισορροπίες. Αλλά είχε κι ένα όργανο δηµιουργικό στα χέρια του: µια ικανότατη ηθοποιό όπως η Μάρω Παπαδοπούλου. Και πέτυχε το ακατόρθωτο. Αυτή την παράσταση, σε εξαιρετικά ελληνικά της Αλεξάνδρας Ιωαννίδου, αξίζει να τη δούνε περισσότεροι.
 
Μαρία Κρύου ~ Αθηνόραμα 11/05/2011  
Και στο μονόλογο «Ντε Σαντ. Στη Ζυστίν», τον οποίο έγραψε και σκηνοθέτησε ο Τσέζαρις Γκραουζίνις βασιζόμενος σε κείμενα του Ντε Σαντ, το κυρίαρχο θέμα είναι ακριβώς αυτή η ακραία αισθησιοκρατική και ατομική μορφή ελευθερίας την οποία πρεσβεύει όχι μόνο ο μαρκήσιος αλλά και η νεοφιλελεύθερη εποχή μας. Η Μαντάμ Ντελμόνζ στέκεται μπροστά στην παρθένα Ζυστίν και αποπειράται να απαντήσει στα ηθικά διλήμματα της νεαρής, άλλοτε με ύφος κατήχησης, άλλοτε με αθωότητα και άλλοτε με φιλήδονη χροιά. Η Μάρω Παπαδοπούλου ως Ντελμόνζ μας κατέπληξε με τη σόλο ερμηνεία της – και με το υπονομευτικό της χαμόγελο στην περιγραφή σκανδαλιστικών εικόνων, ακολουθώντας το σωστό ρυθμό που υπέδειξε ο σκηνοθέτης. Σύμμαχοι της παράστασης, που είδαμε στο Φούρνο, η μετάφραση (από τα ρωσικά) της Αλ. Ιωάννίδου και το μπαρόκ αισθητικής κοστούμι της Β. Γκαλτσκάιτε.
 
Μανώλης Βαμβούνης ~ Gkoultoura 26-12-2011       
Η Μάρω Παπαδοπούλου δίνει ρεσιτάλ. Ερμηνείας, κωμωδίας, σαδισμού, λατρείας. Χτίζει ένα μοναδικά χαρισματικά και ύπουλο χαρακτήρα, χρησιμοποιώντας την κωμωδία και αυτό το καρτουνίστικο σατιρικό νάζι της για να μασκάρει την ωμότητα και τον σαδισμό του κειμένου και να κάνει τις αποτρόπαιες περιγραφές πιο εύπεπτες στον θεατή. Τα λέει τόσο χαριτωμένα η π… ε; Και τα βίτσια και τα δεσίματα και τα μαστιγώματα και τις κοπρολαγνείες… Πατάει ένα ένα τα κουμπιά σου, τεστάροντας πόσο μακριά μπορεί να σε σπρώξει,  από ποιο σημείο απολαυστικής παρακμής και μετά θα σταματήσεις να γελάς μαζί της και θα  περάσεις και εσύ, τρομοκρατημένος και αηδιασμένος, στην απέναντι όχθη ως αντικείμενο της γελοιοποίησης της. Και όταν κοκκινίσει ο ως τότε ασφαλής, ιδανικά φωτισμένος χώρος του θεάτρου, η Μαντάμ θα εμφανιστεί σατανική και μαινόμενη έχοντας αφοδεύσει πάνω σε (και μετά γλύψει) κάθε αξία στον κόσμο σου, ενώ εσύ καθόσουν εκεί στη θέση σου χαχανίζοντας και της το επέτρεπες. Και θα το ξανάκανες, έρμαιο και εσύ της χαρισματικής της προσωπικότητας.
 
Αικατερίνη Κουτση – Μαρουδα ~ After Noise 21/13/2013  
Ανυπόμονοι και με μια δόση δισταγμού καθώς είναι κωμικός  μονόλογος, καθόμαστε στο θεωρείο. Με το που βγαίνει στη σκηνή η πρωταγωνίστρια κ.Μάρω Παπαδοπούλου, η οποιαδήποτε αμφιβολία που μπορεί και να είχαμε διαλύθηκε, ως δια μαγείας. Με ένα εκπληκτικό μπαρόκ κουστούμι δια χειρός Βίλμα Γκαλτσκάιτε κάνει μια δυναμική είσοδο ως έκφυλη, σαδιστική, ακραία Μαντάμ Ντελμόνζ που προσπαθεί να “συνετίσει” την αθώα, παρθένα Ζυστίν. Κάνει διάλογο με την νοητά παρούσα Ζυστίν σαν να είναι όντως εκεί. Εκεί προσπαθεί μέσα από το σύστημα κανόνων και πρἀξεων που ισχύουν στον κόσμο του ΝΤΕ ΣΑΝΤ να κάνει την μικρή και αθώα Ζυστίν να κανανοήσει ότι η αγνότητα, η ευγένεια και η ηθική μόνο εμπόδια μπορεί να αποφέρουν. […]  Μέσα από ένα χειμαρώδη διάλογο – μονόλογο και μια σκηνικη παρουσία που γεμίζει την σκηνη, μιλάει και κινείται σαγηνευτικά και πολύ πειστικά, τόσο που κάνει ακόμα και εμάς να αναρωτιώμαστε για το βάσιμο αυτής της ηθικής.  Αξίες καταλύονται εν ριπή οφθαλμού και καθένας δικαιολογεί τις πράξεις του με βάση το δικό του “ευάγγέλιο” αξιών. Με την ηθική κἀταπτωση που ζούμε γύρω μας, καθώς και με την κατάλυση των ηθών ο κόσμος μας μοιάζει όλο και περισσότερο με αυτόν του ΝΤΕ ΣΑΝΤ. Ήταν μια έξοχα σκηνοθετημένη παράσταση (κείμενο, σκηνοθεσία και φωτισμοί, Τσέζαρις Γκραουζίνις) δοσμένη πολύ άρτια και πλούσια από την Μάρω Παπαδοπούλου, που σίγουρα αξίζει να την δεί όποιος την πετύχει.
 
Σωτήρης Ζήκος ~ City Magazine Θεσσαλονίκης 05/2014  
Στην παράσταση «Ντε Σαντ. Στη Ζυστίν» με την Μάρω Παπαδοπούλου σε κείμενο και σκηνοθεσία του Τσέζαρις Γκαουζίνις, είδαμε επιτέλους τι εστί θεατρικός μονόλογος: ένας ηθοποιός μόνος του επί σκηνής να παροντοποιεί ένα ολόκληρο κόσμο στον οποίο υπάρχουν και  άλλα πρόσωπα, “δανείζοντας” τη φωνή στις φωνές τους αλλά και στις σιωπές τους…
 
Σάββας Πατσαλίδης ~ Αγγελιοφόρος της Κυριακής 4/05/2014
Η σκηνοθεσία του Γκραουζίνις καλά ρυθμισμένη, κινήθηκε προσεχτικά ανάμεσα στα σημαίνοντα πεδία του μονολόγου, άλλοτε σε ευθείες και άλλοτε με καλά μελετημένες πλαγιοκοπήσεις. Η μπαγκέτα του υπογράμμισε το χιούμορ, όπως και το σαρκασμό που κρύβει η ιστορία. Έβγαλε προς τα έξω την προκλητική όσο και την ανατρεπτική της διάθεση. Κρατώντας τη Ζυστίντ-ακροάτρια εκτός σκηνής, πέτυχε να μετατρέψει σε παραλήπτες του λόγου της μαρκησίας όλη την πλατεία και κατ΄επέκταση την κοινωνία. […] Η Μάρω Παπαδοπούλου, που επωμίσθηκε τον ρόλο της αφηγήτριας που προσπαθεί να μυήσει τη Ζυστίντ, κινήθηκε με άνεση ανάμεσα στο κωμικό και το σοβαρό. Μίλησε το λόγο της ηδονής με πειθώ και ύφος αυτονόητο. […]και κρατήσε ανοικτά όλα τα κανάλια επικοινωνίας με την πλατεία.