Τι είναι ο αυτισμός… Πώς γίνεται η διάγνωση και η αντιμετώπιση του.

Μιλάμε για τον αυτισμό. Οι λογοθεραπευτές Δημήτρης Καπουνάς και Γώρου Ουρανία μας βοηθάνε να κατανοήσουμε , μία ομάδα διαταραχών που επηρεάζουν την ανάπτυξη βασικών λειτουργιών του παιδιού. Τοποθετούνται  επί του θέματος και εκφράζουν  τις απόψεις τους, παρέχοντας μας ιδιαίτερα χρήσιμες γνώσεις για την έννοια των συγκεκριμένων διαταραχών και την αντιμετώπιση τους. Η αιτιολογία αυτών των διαταραχών, παρά την εκτεταμένη έρευνα είναι ακόμα και σήμερα άγνωστο.  Με τον όρο αυτισμό εννοούμαι μια μορφή διαταραχών που αφορούν ,την κοινωνική επαφή, τη λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία, και τη συμπεριφορά του παιδιού . Σημεία και συμπτώματα ανησυχητικά εμφανίζονται από μικρή (βρεφική-νηπιακή ηλικία), όπως ,όταν το βρέφος δεν γυρίζει προς τον γονέα που τον καλεί με το όνομά του. Δεν γυρίζει όταν ο γονέας δείχνει σε κάτι λέγοντας « κοίτα το…» .Όταν δεν προσπαθεί να επικοινωνήσει ούτε με μονο/πολύ-συλλαβική φλυαρία/μπαμπαλίζοντας. Όταν καθυστερεί να χαμογελάσει .Όταν δεν έχει βλεμματική επαφή. Όταν δεν προσπαθεί να εκφραστεί φωνητικά (π.χ. να πει «ω!», «αα!» ή να πει το όνομά του), έχει καλή όμως αναγνώριση των ήχων του περιβάλλοντος.

Ποιοι είναι οι κύριοι τομείς ανάπτυξης ενός παιδιού με αυτισμό που επηρεάζονται;

1)  κοινωνική επαφή: ένα παιδί με αυτισμό δίνει μεγαλύτερη προσοχή στα αντικείμενα ή στα μέρη των αντικειμένων παρά στους ανθρώπους, μπορεί να δέχεται την επαφή παθητικά, αλλά δεν την επιδιώκει
2) λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία: Η κατανόησή του δείχνει να περιορίζεται σε πράγματα που τον ενδιαφέρουν, ενώ είναι περιορισμένη η επικοινωνία με χειρονομίες, με την έκφραση του προσώπου ή με τη στάση του σώματος ή τον τόνο της φωνής καθώς και η κατανόηση των εκφράσεων-λεκτικών ή μη – των άλλων
3) συμπεριφορά: Το παιδί με αυτισμό έχει συχνά περιορισμένη φαντασία και πτωχό ρεπερτόριο ενεργειών, που το οδηγούν σε στερεότυπες κινήσεις και εκφράσεις και σε εμμονές με την ενασχόληση με συγκεκριμένα αντικείμενα, χωρίς συμβολικό παιχνίδι .

Σε ποια ηλικία μπορεί να διαγνωστεί;

Ένα παιδί μπορεί να διαγνωστεί από πολύ μικρή ηλικία , η ακριβής διάγνωση και είναι δύσκολο να γίνει πριν την ηλικία των 3-3.5 χρόνων. Παρ’όλαυτά, σήμερα, ακόμα και με στοιχεία αυτιστικής διαταραχής σε μικρή ηλικία, καλό είναι να παρεμβαίνουμε καθώς τα αποτελέσματα της πρώιμης παρέμβασης είναι πολύ θετικά και αυτό το τονίζουν ,η γρήγορη και ομαδική αντιμετώπιση του προβλήματος θα φέρει βελτίωση στη ζωή του παιδιού. Έτσι, καλό είναι όταν οι γονείς ή ο παιδίατρος ανησυχούν, να απευθύνονται σε ειδικό.

Υπάρχει θεραπεία;

Οι διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές δεν θεραπεύονται, υπάρχουν όμως τρόποι ελάττωσης των προβλημάτων και ενίσχυσης της ανάπτυξης και της μάθησης, ιδιαίτερα αν η θεραπευτική παρέμβαση αρχίσει νωρίς. Οι θεραπευτικές παρεμβάσεις είναι ποικίλες και εξατομικεύονται σε κάθε περίπτωση, και ψυχολογική υποστήριξη του παιδιού και της οικογένειας. Είναι σημαντικό να αρχίζουν νωρίς, χωρίς να περιμένουμε την τελική διάγνωση. Στόχος είναι η επικοινωνία και η κοινωνικοποίηση του παιδιού .

Τι ακριβώς μαθαίνει το παιδί;

Το παιδί μαθαίνει να συμμετέχει σε οργανωμένες καθημερινές δραστηριότητες, όπου διδάσκεται κινήσεις ή νοηματική γλώσσα ή προγράμματα επικοινωνίας με εικόνες που στόχο έχουν να μεταβάλλουν την δυσπροσάρμοστη συμπεριφορά και να προάγουν την επικοινωνία, την προσαρμογή σε νέες καταστάσεις και την κοινωνικότητα.

Είναι απαραίτητη και η παρουσία του γονέα;

Η συμμετοχή των γονέων στα προγράμματα αντιμετώπισης των παιδιών με αυτιστικές διαταραχές αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την ποιότητα ζωής των παιδιών αυτών και των οικογενειών τους. Οι ίδιοι το πιστεύουν πως η  ομαδική δουλεία θα φέρει τα καλύτερα αποτελέσματα .

Συνέντευξη με τους  λογοθεραπευτές Δημήτρη Καπουνά και Γώρου Ουρανία.

Δημήτρης Καπουνάς :  Αποφοίτησε  από το τμήμα Λογοθεραπείας του Α.Τ.Ε.Ι. Ηπείρου το 2012.  Καθ’ όλη την διάρκεια της ακαδημαϊκής του πορείας, παρακολούθησε συνεδρίες  και εκπαιδευτικά σεμινάρια, εμβαθύνοντας και αποκτώντας εξειδικευμένες γνώσεις, πραγματοποίησε  αξιολόγηση και σχεδιασμό θεραπευτικών προγραμμάτων σε παιδιά και ενήλικες με προβλήματα λόγου και ομιλίας. Έχει εργαστεί σε Κέντρα Αποκατάστασης, Κέντρα Λογοθεραπείας και Ειδικά Σχολεία. Επίσης εργάστηκε  εθελοντικά στο ΚΕΚΥΚΑΜΕΑ-Κέντρο Εκπαίδευσης Κοινωνικής Υποστήριξης και Κατάρτισης Ατόμων με Αναπηρία,  της Χρυσούπολης. Συμμετείχε  σε ερευνητική ομάδα του ΤΕΙ Ηπείρου με θέμα «Η ψυχολογία των υποψηφίων επαγγελματιών υγείας σε κατάσταση σε κατάσταση νοσηλείας». Τον Οκτώβριο του 2014 δημιούργησε το σύγχρονο Κέντρο Λογοθεραπείας πρόληψης, αξιολόγησης, διάγνωσης και θεραπευτικής παρέμβασης, στελεχωμένο από μια επιστημονική ομάδα με άρτια εκπαίδευση, στο κέντρο της Χρυσούπολης. Μαζί με την συνεργάτη του Γώρου Ουρανία   απόφοιτη του τμήματος Λογοθεραπείας του Α.Τ.Ε.Ι. Ηπείρου, με επιστημονική εμπειρία μέσα από σεμινάρια και εργασία σε ειδικά σχολεία και προγράμματα, μας ταξιδεύει στον άγνωστο κόσμο για εμάς ,τον αυτισμό.